W tym roku pogoda nas rozpieszcza i pewnie śmigus dyngus będzie bardzo mokry. Maciek już się szykuje i z Tatą zrobił stosowne zakupy. Ale pamiętał, że czasami w Święta Wielkanocne padał śnieg i na zieloną soczystą trawę trzeba było czekać dłużej… Dlaczego?

Dlaczego Święta Wielkanocne są ruchome i jak to w ogóle się stało, że obchodzimy je w marcu albo w kwietniu?

Co sprawiło, że Święta Wielkanocne są świętem ruchomym, skoro jako rocznica śmierci, ma stałą datę? Natomiast Boże Narodzenie, czyli data urodzin Jezusa, jest obchodzone zawsze w tym samym dniu?

Metoda ustalania daty Wielkanocy związana jest z przekazami ewangelicznymi i tradycją żydowską. Według Ewangelii ukrzyżowanie Jezusa miało miejsce na trzy dni przed żydowskim świętem Paschy (świętem obchodzonym na cześć wyjścia Izraelitów z niewoli egipskiej) – 14. dnia miesiąca żydowskiego nisan. W naszym kalendarzu przypada na przełom marca i kwietnia.

Wielkanoc przypada w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca.

Na pierwszy sobór powszechny Kościoła w Nicei w 325r. przyjęto, że Wielkanoc będzie świętem ruchomym i dlatego powinna być obchodzona w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Tu się pojawia problem, bo w każdym kolejnym roku kalendarzowym data pierwszej wiosennej pełni jest inna.

Aby wyznaczyć datę chrześcijańskiej Wielkanocy, należało przełożyć datę 14 nisan z żydowskiego kalendarza księżycowo-słonecznego (opartego m.in. na fazach Księżyca) na kalendarz juliański – słoneczny, obowiązujący w Imperium Rzymskim i używany przez chrześcijan.

W XVI w. chrześcijańskie kraje na zachodzie Europy przyjęły nowy kalendarz gregoriański. Wówczas chcąc ustalić okres przypadającej Wielkanocy, należało zmienić wzór przeliczania kalendarza żydowskiego na chrześcijański. Chcąc to zrobić prawidłowo, trzeba było zachować najważniejszy warunek, Wielkanoc powinna być obchodzona zawsze w niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca.

Tak wyliczona data Wielkanocy stanowi podstawę do wyznaczenia innych ruchomych świąt. Z moich wyliczeń wynika, że najwcześniej Święta Wielkanocne można obchodzi już 22.03, natomiast data najpóźniejszej Wielkanocy może przypadać na 25.04.

Europa Wschodnia pozostała przy kalendarzu juliańskim, więc zachowała stary wzór przeliczenia daty Wielkanocy.

Dlaczego m.in. jajka są symbolem Wielkanocy?

Jajka są symbolem Wielkanocy, ponieważ utożsamiane są z płodnością, nowym życiem i siłą witalną. W starożytności uchodziły za magiczne i chroniące żywych od świata zmarłych. Traktowano je jako istoty żywe w stanie chwilowego uśpienia. Jaja odnajdowano w grobowcach egipskich, rzymskich katakumbach i słowiańskich kurhanach. (Kury udomowiono w Azji około 5400 lat p.n.e.) Pogański symbol jajka wyrażający zwycięstwo życia nad śmiercią i odrodzenie został utożsamiony ze zmartwychwstałym Chrystusem, który wstał z grobu jak pisklę z jaja. Dlatego też starano się jajka dekorować, aby przez to nadać jajku jeszcze większą rangę i temu co ono symbolizuje.

Kiedy pojawiły się w Polsce pierwsze pisanki?

Według źródeł archeologicznych barwione jajka, pierwsze pisanki w Polsce jakie znaleziono na naszych ziemiach datuje się na X w. Najstarsza polska pisanka została znaleziona w grodzie Ostrówek, obecnie w województwie opolskim. Natomiast „Kronika” Wincentego Kadłubka z XIII w. jest najstarszym polskim dokumentem, w którym autor wspomina o pisankach.

Życzę radości ze spędzania czasu z bliskimi, a jeżeli macie ochotę to zachęcam do wspólnego eksperymentowania z dziećmi. W moich innych wpisach możecie zobaczyć i dowiedzieć się m.in. o tym: czy można chodzić po jajkach, a jak macie za mało jajek to spróbujcie jak można wsadzić jajko do butelki nie pchając go ręką. Miłego eksperymentowania.