Noc Świętojańska się zbliża, o czym dobitnie przypominają nam robaczki świętojańskie. Jeszcze nieśmiało i nielicznie… ale z dnia na dzień jest ich coraz więcej. Lubimy późnym wieczorem patrzeć z Maćkiem na ich migające latarenki, chociaż nie zawsze Maciek jest w stanie dotrwać do godz. 22.00. Oczywiście nie obeszło się bez pytania dlaczego świetliki świecą w nocy?

Po pierwsze okazuje się, że czerwcowe robaczki tzw. robaczki świętojańskie, które świecą w Noc Świętojańską to nie świetliki tylko iskrzyki. Ta sama rodzina co świetlików, ale nie wchodzą sobie w drogę i świetliki świecą w lipcu.

Dlaczego świetliki świecą?

Oba gatunki są podobne. Świetliki i iskrzyki są to owady zaliczane do chrząszczy z rodziny świetlikowate posiadające zdolność do bioluminescencji. Żyją w zaroślach i wysokich trawach, więc nie zobaczycie ich na wypielęgnowanym trawniku osiedlowym. Świecą w nocy głównie samice, które nie mają skrzydeł i prawie nie widzą. Samce latają ale rzadko świecą. Samice wabią samce w celach prokreacji i mają na to niewiele czasu, bo żyją zaledwie kilka dni. Nawet nie jedzą w tym czasie! Brzmi nie bajkowo, tym bardziej, że świetliki to wdzięczni bohaterowie filmów dla dzieci takich jak: „Księżniczka i Żaba” (z super muzyką) czy „Dzwoneczek”.

My widzimy wspaniały spektakl iluminacji i… może lepiej, że z daleka, bo zdarzało się, że robaczki wpadały nam do domu i muszę stwierdzić, że dużo tracą przy bliższym spotkaniu. Z bliska świetlik i iskrzyk wygląda jak zwykły mały, podłużny, szary robaczek.

Jak to się dzieje, że świetliki świecą w nocy?

Wytłumaczenie tego zjawiska to tym razem i fizyka i chemia. Świetliki i iskrzyki świecą odwłokiem. Ich odwłoki przypominają budową reflektor samochodowy. Na skutek reakcji chemicznej enzymu lucyferazy z powietrzem wydziela się światło. Jest to tzw. zimne światło, które robaczki mogą włączać i wyłączać, dzięki czemu nie dochodzi do przegrzania odwłoka. Następnie światło tej „żaróweczki” zostaje wzmocnione drobnymi lusterkami w postaci kryształków kwasu moczowego. Światło odbija się od tych kryształków i wychodzi przez odwłok pokryty przezroczystą powłoką.

Na jaki kolor świecą robaczki świętojańskie?

W Polsce zarówno iskrzyki jak i świetliki świecą zielonkawym światłem, ale na świecie mogą świecić różnymi kolorami. Robaczki świecą z różną częstotliwością, wysyłając różne kody świetlne.

Robaczki świętojańskie świecąc, zużywają bardzo mało energii, co inspiruje naukowców do badań nad jeszcze bardziej oszczędną żarówką.

Zapraszam do wyjścia na wieczorny, czerwcowy i lipcowy spacer w okolice gdzie są wysokie trawy. Może akurat uda się Wam zobaczyć iskrzyki lub świetliki. Życzę miłych i bajkowych wrażeń.

Dajcie znać w komentarzach ile udało się Wam zobaczyć tych czarodziejskich świecących robaczków.