Wróciliśmy z wyjazdu narciarskiego. Mój syn Maciek oczywiście zapytał, kto wymyślił NARTY? Niby oczywiste, a jednak wiele ciekawostek np. to, że Szwedzi oprócz „potopu” i zniszczenia zostawili w Polsce… narty.

Kiedy powstały pierwsze narty?

Z rysunków naskalnych wynika, że ludzie używali ⛷ desek do poruszania się po śniegu już 5000 lat temu! NAJSTARSZA NARTA ma ok 4000 – 5000 lat, ma długość 110 cm i szerokość 20 cm. Ma także specjalne podwyższenie pod stopę. Prawdopodobnie narty pojawiły się już po powstaniu sań.

Człowiek zauważył, że poruszanie się (szczególnie po świeżym śniegu), jest znacznie łatwiejsze, kiedy ciężar ciała jest rozłożony na większej powierzchni. W krainach wiecznej zmarzliny jazda na nartach była sprawą życia i śmierci.

Narty UŁATWIAŁY:

• przemieszczanie się
• polowanie
• a nawet walkę.

Jazda na futrzanych nartach

Pierwsze narty były z płaskich kości zwierzęcych. Kolejne, z drewna, a pod spodem z futrem foki, żeby były ciche i miały lepszy poślizg. Narty mają geograficzny podział na rodzaje.

Narty typu północnego

Narty takie występowały w Finlandii, Norwegii i Szwecji. Były one ASYMETRYCZNE. Lewa narta (tzw. biegowa) miała ponad 3 m i miała szerokość ok. 6 cm), prawa zaś (tzw. odbijająca) była krótsza, szersza i podbita skórą. Na tych nartach jeździło się szybko i można było skakać na nierównym terenie. W Szwecji znaleziono także trzymetrowe giganty i takie, których oba końce są uniesione.

Narty typu arktycznego

TYP ARKTYCZNY – deski były dłuższe niż w typie południowym, miały ostro zakończone i podgięte oba końce. Jazdę na dawnych nartach ułatwiało podbicie ich skórą fok lub reniferów sierścią zwróconą ku tyłowi (takie ułożenie skóry zapobiegało też cofaniu się na wzniesieniach).

Kiedyś narciarstwo służyło głównie wojsku.

Armie krajów skandynawskich i Rosji były wyposażone w narty. Nawet Stefan Batory zorganizował oddziały narciarzy. Wojskowe narty nazywano „łyżwami śnieżnymi”, bo ledwo wystawały za buty.

Kiedy pojawiły się pierwsze narty w Polsce?

Najprawdopodobniej NARTY trafiły do Polski za sprawą wojen prowadzonych ze Szwedami. Wojsko ze Skandynawii porzucało na naszych ziemiach narty. Na ich wzór wykonywano podobne. Tak się działo jeszcze do XVII wieku, po czym popularność nart upadła. Ponownie narty zostały odkryte pod koniec XIX wieku.

Pierwsze polskie narty skonstruował (wspólnie z rzemieślnikiem od beczek) STANISŁAW BARABASZ w 1888r. Wzorował się na nartach, które z Syberii przywieźli powracający do kraju Polacy wygnani po Powstaniu Styczniowym. Ich konstrukcja była następująca – jedna narta wykonana była z jesionu, druga z drzewa bukowego, deski były zaostrzone w szpic i wygięte (wyginano je nad ogniskiem). Poza tym, że Barabasz był pomysłodawcą polskich nart, to jeszcze mocno zachęcał do jazdy. Narty zabrał ze sobą, do Zakopanego. Górale patrzyli na niego jak na wariata. Naśladowców znalazł wiele lat później.

Problem polegał na tym, że przyzwyczajeni do letnich wędrówek wczasowicze nie pojawiali się w Tatrach zimą. Z wynalazku Barabasza, który wtedy nazywano LATAJĄCYMI DESKAMI, skorzystali za to dwaj leśnicy z Tatarowa w Karpatach. Józef Schneider i Marian Małaczyński patrolowali na nich swoje rewiry, a w 1897 roku wdrapali się na szczyty Chomiaka i Howerli tylko po to, by zjechać z nich na nartach.

Jazdę dla przyjemności, przyniósł XIX wiek. W 1850r. Norweg Sondre Norheim wdrapał się na dach swojego domu i pomknął w dół, oddając PIERWSZY SKOK NARCIARSKI. Zrobił to dzięki własnej konstrukcji wiązaniom z włókien korzenia brzozy. Trzymały but, lecz pozwalały unosić piętę, co ułatwiało skakanie i skręcanie.

20 lat później wprowadził kolejne ułatwienie: ZWĘZIŁ NARTY tam, gdzie opierał się o nie but, zachowując dość szeroki przód i tył, oraz podniósł podbicie stopy. Model zwany TELEMARKIEM (od regionu, w którym stała pierwsza „skocznia”, czyli chałupa Norheima) był używany PRZEZ PONAD STO LAT.

Również Alpy miały problem, aby przyciągnąć turystów w zimie, ponieważ przeznaczone były głównie dla kurujących się gruźlików. Grand Hotel w Arosie zareklamował się jako „Pierwszej klasy noclegi; żadnych inwalidów”.

Im modniejsze stawało się narciarstwo, tym lepszy był sprzęt. Pojawiły się narty z drewna orzesznika, twardego i sprężystego. Już pod koniec XIX wieku wymyślono kompozytowe, aluminiowe. Dziś rządzą materiały kosmiczne.

Jeżeli uważasz, że to ciekawe to daj znać – będzie więcej.

A jeżeli masz ochotę wrócić do poprzednich wpisów kliknij tutaj lub w zakładkę „Blog”.